آرسنیک برنج چیست ؟ آرسنیک یک عنصر سمی است که بصورت طبیعی در خاک برخی مناطق جهان وجود دارد. این عنصر سمی به دو صورت ترکیبات معدنی و آلی میتواند وارد بدن انسان شود. هر دو شکل ترکیب (معدنی و آلی) سمی هستند اما سمیت ترکیب معدنی آرسنیک به مراتب بیشتر می باشد. فعالیتهای آتشفشانی، معدنی و صنعتی در مناطق میتواند باعث افزایش میزان آرسنیک در آب و خاک همان مناطق شود.
اما چرا فقط به آرسنیک برنج توجه میشود؟ آیا در دیگر انواع غلات نظیر گندم و جو، آرسنیک وجود ندارد. واقعیت آن است که در گندم و جو هم ممکن است آرسنیک وجود داشته باشد اما در مقادیر بسیار کمتر. علت این اتفاق هم به گیاه برنج و محیط پر آب شالیزارها بر میگردد. این گیاه هم تمایل به جذب آرسنیک از خاک و آب دارد، و هم تمایل به ذخیره سازی و نگهداری آن در دانه هایش. به تعبیر دیگر اگر در دو قطعه زمین مشابه (به لحاظ میزان آرسنیک موجود در خاک و آب مورد استفاده در آبیاری) گندم و برنج کاشته شود. میزان آرسنیک یافت شده در محصول برنج به مراتب بیشتر از محصول گندم است. آیا در دیگر فراورده های غذایی آرسنیک وجود ندارد؟ چرا وجود دارد برای مثال در لبنیات، گوشت ماهی، گوشت قرمز و سفید هم آرسنیک وجود دارد اما در مقادیر ناچیز و به شکل آلی آن که میزان سمیت کمتری دارد در حالیکه آرسنیک موجود در برنج به شکل معدنی است.
راههای کنترل آرسنیک برنج
1- اگر برنجی حاوی آرسنیک باشد، طبخش بصورت کته مانع خروج آن میشود. برعکس اگر بصورت آبکش طبخ شود 40 تا 50 درصد آرسنیک همراه لعاب برنج خارج میشود. پس در مورد برنجهایی که نمیدانیم حاوی آرسنیک هستند یا خیر، بهترین کار طبخ آنها بصورت آبکش است ضمن آنکه از لعاب حاصله هم به علت احتمال وجود آرسنیک در آن نباید استفاده کرد.
2- اگر کشاورز و شالیکار هستید بهتر است قبل از آغاز نشاکاری، از آزمایشگاهی بخواهید اندازه گیری آرسنیک را در خاک و آب مورد استفاده در آبیاری انجام دهد. با این اقدام، اگر مزرعه آلوده به آرسنیک نبود میتوانید با خیال راحت محصول برنج را استفاده کنید یا بفروشید. اگر هم مزرعه به آرسنیک آلوده بود میتوانید محصول جایگزین در آن زمین بکارید.
3- اگر به برنج فاقد آرسنیک دسترسی ندارید، تغییر رژیم غذایی یکی از روشهای مفید و موثر است
راههای تشخیص آرسنیک در برنج
راه تشخیص آرسنیک در برنج منحصر میشود به روش آزمایشگاهی، اصلاً به دنبال روشهای بی پایه و اساس نباشید. در این زمینه آزمایشگاه های همکار سازمان ملی استاندارد همانند آزمایشگاه آرین فن آزما که مجهز به دستگاه جذب اتمی یا ICP هستند میتواند آرسنیک موجود در انواع برنج را شناسایی و اندازه گیری نمایند. لطفا جهت دریافت اطلاعات بیشتر یا ارسال نمونه با ما تماس بگیرید.
صفحات مرتبط: آزمایشگاه آب آشامیدنی، فلزات سنگین در مواد غذایی، آزمایشگاه مواد غذایی تهران،اندازه گیری آرسنیک
آرسنیک برنج چیست