آزمایشگاه آب آشامیدنی
آزمایشگاه آب آشامیدنی :برای سنجش کیفیت آب در آزمایشگاه ابتدا پارامترهای میکروبی کنترل میشوند. در طبیعت طیف وسیعی از میکروارگانیسمهای بیماریزا وجود داردکه میتوانند همراه آب وارد بدن موجودات زنده و ازجمله انسان شوند. آزمایش وجود یا عدم وجود تک تک این میکروبها بسیار وقتگیر و پر هزینه است. به همین دلیل راه حل رایج در آزمایشگاهها آن است که ابتدا شاخص توتال و فکال کلیفرم مورد توجه و ازمایش قرار گیرند. اگر نتیجه آزمایش منفی بود یعنی توتال و فکال کلیفرمی مشاهده نشد میتوان اطمینان داشت که میکروارگانیسم دیگری هم در آب وجود ندارد. در غیر این صورت لازم است منشا میکروبی مثبت شدن تست با آزمایشهای متوالی مشخص شود. لازم است به این نکته توجه شود که مثبت بودن تست توتال و فکال کلیفرم تنها به معنا لزوم احتیاط است و الزاماً به معنای بیماریزا بودن آب نیست. چراکه در تست مذکور حضور تمام میکروبها ( اعم از بیماریزا و غیر بیماریزا) کنترل میشود.
در مرحله بعد نوبت به آزمایش پارامترهای شیمیایی آب میرسد. باران و برف فاقد عناصر شیمیایی محلول هستند اما پس از تماس باران و برف با زمین، با توجه به قدرت انحلال بالای آب، ورود ترکیبات شیمیایی به آب آغاز میشود. در این مرحله نیز باید خاطر نشان کرد که وجود بسیار اندکی ترکیبات شیمیایی در آب نه تنها مضر نیست که حتی برای تامین مواد مورد نیاز بدن توصیه هم میشوند. سقف مجاز غلظت مواد شیمیایی محلول، محدوده ای است که در استاندارد تعریف شده است. لازم است به این نکته توجه شود که فقط با آزمایش است که میتوان غلظت هر یک از ترکیبات شیمیایی را در آب مشخص نمود. در ایران استاندارد ملی آب آشامیدنی استاندارد ، ۱۰۵۳ ISIRI است و آزمایشگاه آب آشامیدنی با استناد به آن میتواند کیفیت آب را کنترل نماید.
یادآوری: در استاندارد ملی ۱۰۵۳ به دو حد مطلوب و مجاز اشاره شده است. حد مطلوب به حدی گفته میشود که اگر از آن تجاوز شود تنها طعم یا گوارایی آب کاهش می یابد. اما حد مجاز به حدی گفته میشود که در صورت تجاوز از آن سلامت مصرف کنندگان به خطر خواهد افتاد.
مطابق با استاندارد ملی ۱۰۵۳ ( استاندارد آب آشامیدنی) حدود مطلوب و مجاز ویژگیهای آب به شرح زیر می باشد.
آزمایشات آب آشامیدنی
جدول ۱ – خصوصیات فیزیکی آب آشامیدنی
| ردیف | ویژگی | حد مطلوب | مقدار مجاز | واحد اندازه‌گیری |
| ۱ | کدورت | کم‌تر یا مساوی ۱ | حداکثر ۵ | NTU |
| ۲ | رنگ | – | حداکثر ۱۵ | پلاتین، کبالت برای رنگ حقیقی آب T.C.U |
| ۳ | بو | حداکثر ۲ واحد در ۱۲ درجه سلسیوس و حداکثر ۳ واحد در ۲۵ درجه سلسیوس | – | رقم آستانه بو(TON) |
| ۴ | pH | ۵/۸- ۵/۶ | ۰/۹- ۵/۶ | – |
| ۵ | طعم | – | فاقد هرگونه طعم نامطلوب | – |
| ۶ | ظاهر | – | فاقد اشیا خارجی مانند: شن و روغن. | – |
جدول ۲ – بیشینه مجاز و مطلوب مواد شیمیایی معدنی موجود در آب آشامیدنی (میلی‌گرم بر لیتر)
| ردیف | نوع ترکیب | حداکثر مطلوب | حداکثر مجاز | |
| ۱ | کل مواد جامد محلول | (TDS)a | b1000 | ۱۵۰۰ |
| ۲ | سختی کل بر حسب | CaCO3 | ۳۰۰ | – |
| ۳ | کلرور بر حسب | Cl | ۲۵۰ | ۴۰۰ |
| ۴ | سولفات بر حسب | SO4 | ۲۵۰ | ۲۵۰ |
| ۵ | هیدروژن سولفوره | H2S | ۰٫۰۵ | |
| ۶ | آهن بر حسب | Fe | ۰٫۳ | – |
| ۷ | منگنز بر حسب | Mn | ۰٫۱ | ۴/۰ |
| ۸ | آلومینیوم بر حسب | Al | ۰٫۱ | ۱/۰ |
| ۹ | روی بر حسب | Zn | ۳ | – |
| ۱۰ | مس بر حسب | Cu | ۱ | ۲ |
| ۱۱ | نیترات بر حسب | NO3 | – | c50 |
| ۱۲ | نیتریت برحسب | NO2 | – | c3 |
| ۱۳ | کلسیم برحسب | Ca | ۳۰۰ | – |
| ۱۴ | منیزیم بر حسب | Mg | – | – |
| ۱۵ | آمونیاک بر حسب | NH3 | ۱٫۵ | – |
| ۱۶ | سدیم بر حسب | Na | ۲۰۰ | ۲۰۰ |
جدول ۳ – بیشینه مجاز مواد شیمیایی معدنی سمّی (میلی‌گرم بر لیتر)
| ردیف | نوع ترکیب | بر حسب | حداکثر مجاز |
| ۱ | آرسنیک | As | ۰٫۰۱ |
| ۲ | آزبست | – | MFLa ۷ |
| ۳ | سرب | Pb | ۰٫۰۱ |
| ۴ | کروم* | Cr | ۰٫۰۵ |
| ۵ | سلنیوم | Se | ۰٫۰۱ |
| ۶ | کادمیوم | Cd | ۰٫۰۰۳ |
| ۷ | آنتیموان | Sb | ۰٫۰۲ |
| ۸ | جیوه (معدنی) | Hg | ۰٫۰۰۶ |
| ۹ | مولیبدن | Mo | ۰٫۰۷ |
| ۱۰ | سیانور | CN | ۰٫۰۷ |
| ۱۱ | بر | B | ۰٫۵ |
| ۱۲ | نیکل | Ni | ۰٫۰۷ |
| ۱۳ | باریم | Ba | ۰٫۷ |
| ۱۴ | وانادیوم | V | ۰٫۱ |
| یادآوری- مقدار ذکر شده برای مقدار کل کروم است. | |||
| a- MFL = million fibers per liter میلیون فیبر بر لیتر (با طول بیش از ۱۰ میکرون) | |||
اگر آب آشامیدنی به سموم دفع آفات نباتی آلوده شود باید بر اساس سموم مجازی که از طرف سازمان جهاد کشاورزی توصیه شده و یا در منطقه به مصرف میرسد، جستجو شود و مقدار آن نباید از مقادیر تعیین شده در جدول ۴ به شرح زیر بیشتر باشد.
جدول ۴ – حداکثر مجاز برخی از آفت‌کش‌ها در آب آشامیدنی(میلی‌گرم بر لیتر)
| ردیف | نام ماده | حداکثر مجاز | ||
| ۱ | آلاکلر | Alachlor | ۰٫۰۲ | |
| ۲ | آلدیکارب | Aldicarb | ۰٫۰۱ | |
| ۳ | آلدرین و دی‌آلدرین | Aldrin and dieldrin | ۰٫۰۰۰۰۳ | |
| ۴ | آترازین | Atrazine | ۰٫۰۰۲ | |
| ۵ | کربوفوران | Carbofuran | ۰٫۰۰۷ | |
| ۶ | کلردان | Chlordane | ۰٫۲ | |
| ۷ | کلرپیریفوس | Chlorpyrifos | ۰٫۰۳ | |
| ۸ | کلروتولورن | Chlorotoluron | ۰٫۰۳ | |
| ۹ | سیانازین | Cyanazine | ۰٫۰۰۰۶ | |
| ۱۰ | د.د.ت
دی‌کلرودی‌فنیل‌تری‌کلرواتان |
DDT
Dichloro Diphenyl Trichloro ethane |
۰٫۰۰۱ | |
| ۱۱ | ۱ و ۲- دی برمو ۳ -کلروپروپان | ۱,۲-Dibromo-3-chloropropane | ۰٫۰۰۱ | |
| ۱۲ | ۲ و ۴- دی کلر و فنوکسی استیک اسید | ۲,۴-Dichlorophenoxyacetic acid (2,4-D) | ۰٫۰۳ | |
| ۱۳ | ۱ و ۲-دی کلرو پروپان | ۱,۲-Dichloropropane | ۰٫۰۴ | |
| ۱۴ | ۱ و ۳- دی کلرو پروپن | ۱,۳-Dichloropropene | ۰٫۰۲ | |
| ۱۵ | اندرین | Endrin | ۰٫۰۰۰۶ | |
| ۱۶ | ایزوپروتورون | Isoproturon | ۰٫۰۰۹ | |
| ۱۷ | لیندن | Lindane | ۰٫۰۰۲ | |
| ۱۸ | ۴- (۲- متیل- ۴-کلروفنوکسی) استیک اسید (MCPA) | MCPA [4-(2-methyl-4-chlorophenoxy)acetic acid] | ۰٫۰۰۲ | |
| ۱۹ | متوکسی کلر | Methoxychlor | ۰٫۰۲ | |
| ۲۰ | متولاکلر | Metolachlor | ۰٫۰۱ | |
| ۲۱ | مولینات | Molinate | ۰٫۰۰۶ | |
| ۲۲ | پندی متالین | Pendimethalin | ۰٫۰۲ | |
| ۲۳ | پنتا کلروفنل | Pentachlorophenol (PCP) | ۰٫۰۰۹ | |
| ۲۴ | پرمترین | Permethrin | ۰٫۳ | |
| ۲۵ | پیری پروکسیفن* | Pyriproxyfen | ۰٫۰۱ | |
| ۲۶ | سیمازین | Simazine | ۰٫۰۰۲ | |
| ۲۷ | تری فلورالین | Trifluralin | ۰٫۰۲ | |
| ۲۸ | تربوتیل آزین | Terbuthylazine | ۰٫۰۰۷ | |
| ۲۹ | کلروفنوکسی هربیسایدها
( مستخرج از ۲و۴- D و MCPA ) Chlorophenoxy herbicides (excluding 2,4-D and MCPA) |
۲و۴ – DB | ۲,۴-DB | ۰٫۰۹ |
| ۳۰ | دی کلروپروپ | Dichlorprop | ۰٫۱ | |
| ۳۱ | فنوپروپ | Fenoprop | ۰٫۰۰۹ | |
| ۳۲ | مکوپروپ | Mecoprop | ۰٫۰۱ | |
| ۳۳ | ۲-۴-۵ تری کلروفنوکسی استیک اسید | ۲,۴,۵-T (2,4,5-trichlorophenoxyacetic acid) | ۰٫۰۰۹ | |
| یادآوری- در صورتی که پیری پروکسیفن برای اهداف بهداشتی به آب اضافه شود، این مقدار حداکثر مجاز نخواهد بود. | ||||
بندهای مرتبط با استاندارد آب شرب بیشتر از موارد ارائه شده هستند. برای مطالعه کل استاندارد میتوانید به این صفحه مراجعه نمایید. همچنین جهت کسب اطمینان از عملکردسیستم تصفیه آب خانگی در انواع مختلف ( فیلتر دار، RO، چند مرحله ای، زیر سینکی و …) میتوانید از نظرات کارشناسان آزمایشگاه آب آشامیدنی آرین فن آزما استفاده نمایید. جهت اطلاع از استانداردهای میکروبی آب میتوانید به صفحه آزمایش میکروبی آب مراجعه نمایید.
آزمایشگاه تست آب آشامیدنی
آزمایشگاه آب آشامیدنی