باقی مانده سموم شیمیایی

باقی مانده سموم شیمیایی

رواج سموم شیمیایی

در قرن گذشته با پیشرفت علم شیمی، در آزمایشگاهها سموم شیمیایی فراوانی سنتز شد و از آنها برای نابودی موشها،حشرات، قارچها و حتی گیاهان هرز استفاده شد. سموم شیمیایی به علت ارزانی، در دسترس بودن و کارآمدی رواج فراوانی یافتند. اما بعدا مشخص شد این سموم بجز منافع شناخته شده مضراتی نیز به همراه دارند. برای مثال سموم شیمیایی تقریباً قدرت انتخاب ندارند یعنی همانطور که آفتی بنام ملخ را میکشند، زنبورهای عسل را نیز از بین میبرند. با اینحال علتی که باعث شد جوامع بشری استفاده از سموم شیمیایی محدود کنند آن بود که مشخص شد این سموم از طریق، آب، خاک و بافتهای گیاهی و جانوری وارد بدن انسان میشوند. امروزه دانشمندان در تلاشند روشهای جایگزینی برای سموم شیمیایی بیابند. اما هنوز موفقیت کاملی در این زمینه حاصل نشده است. به همین خاطر علیرغم محدودیتها، استفاده از سموم شیمیایی ادامه دارد.

کنترل باقی مانده سموم

در چنین شرایطی که انسان ناگزیر از استفاده از این سموم است بهترین گزینه، کنترل میزان باقیمانده سم در آب، خاک و فراورده های کشاورزی است. هدف از این اقدامات کسب اطمینان از این موضوع است که به رغم استفاده از سموم و آفتکشها، بافی مانده سم و آفت کش در آب و مواد غذایی مصرفی آنقدر ناچیز بوده که برای افراد ایجاد بیماری نمینماید. با چنین دیدگاهی در اکثر کشورهای جهان برنامه هایی برای پایش مواد غذایی و بخصوص محصولات کشاورزی تدوین شده است. برای مثال صادرات و واردات محصولاتی چون گندم، برنج و انواع میوه و سبزیجات نیازمند اخذ گواهی سلامت و ایمنی هستند. برای صدور گواهی مورد نظر آزمایشگاههای معتبر باقی مانده سموم شیمیایی را در این اقلام اندازه گیری می کنند. دقیقترین روش اندازه گیری باقیمانده سموم و آفتکشها نیز استفاده از دستگاه GCMass می باشد.

در مورد آب هم مشکل مشابهی وجود دارد. بر اثر بارش باران یا آبیاری ممکن است بخشی از سموم کشاورزی باقیمانده بر خاک یا برگ گیاهان وارد آبهای سطحی یا زیرزمینی شود. متاسفانه عمر برخی از این سموم بسیار طولانی است و نمیتوان به نجزیه و بی اثر شدن آنها امید داشت. بنابراین بهترین راه برای اطمینان از آلوده نبودن آب چاه، آب چشمه و رودخانه نمونه برداری و انجام آزمایشهای شناسایی است.

اندازه گیری باقیمانده سموم شیمیایی

در بخش آنالیز دستگاهی آزمایشگاه آرین فن آزما، دو دستگاه کروماتوگراف گازی وجود دارد. یک دستگاه GC با آشکارساز FID و یک دستگاه GC با آشکارساز جرمی یا Mass، توسط این دو دستگاه انواع سموم شیمیایی ارگانوفسفره و ارگانوکلره در آب، خاک، بافت جانوری، برگ گیاهان، و محصولات کشاورزی چون گندم، برنج، جو، پسته، فلفل، توت فرنگی و زعفران اندازه گیری می شود. این آزمایشگاه از مراجعی چون سازمان ملی استاندارد و سازمان حفاظت محیط زیست برای اندازه گیری سموم گواهینامه دارد. لطفا چهت ارسال نمونه یا دریافت اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید.