کیفیت آب آبیاری
همه گیاهان برای رشد و نمو نیاز به آب دارند. با توجه به اهمیتی که کیفیت آب آبیاری بر رشد و محصول دهی گیاهان دارد، استانداردهای متعددی برای کیفیت آب مورد استفاده در آبیاری گیاهان تدوین شده است با این توضیح که برخی پارامترهای مندرج در استانداردها بیشتر اهمیت بهداشتی یا فنی دارند. مثلا تعداد کلیفرم در آبیاری از منظر بهداشتی اهمیت دارد و یا لحاظ نمودن محدودیت برای ذرات معلق بیشتر از جنبه ایجاد احتمال گرفتگی لوله ها و نازلها اهمیت دارد وگرنه وجود کلیفرم یا ذرات معلق فی نفسه برای رشد گیاهان مضر نیست.
منابع آب آبیاری
در بررسی کیفیت آب مورد استفاده در آبیاری مزارع، باغها و فضای سبز منابع تامین آب چندان اهمیتی ندارند. برای مثال هر منبعی چون چشمه، رودخانه، قنات، چاه آب دستی یا عمیق، فاضلاب تصفیه شده، آب برگشتی از واحدهای صنعتی، آب باران و … چنانچه کیفیت مناسبی داشته باشند، قابل استفاده در آبیاری هستند.
استاندارد كيفيت آب برای کشاورزی
استاندارد كيفيت آب سطحی و زیرزمینی برای کاربری کشاورزی (ماخذ سازمان حفاظت محیط زیست)
ردیف | پارامتر | واحد | مقدار | توضیحات |
1 | آلومینیم | میکروگرم بر لیتر | 5000 | صرفا برای خاکهای اسیدی |
2 | آرسنیک | میکروگرم بر لیتر | 100 | |
3 | بریلیم | میکروگرم بر لیتر | 100 | |
4 | کادمیم | میکروگرم بر لیتر | 10 | |
5 | کبالت | میکروگرم بر لیتر | 50 | |
6 | کروم | میکروگرم بر لیتر | 100 | |
7 | مس | میکروگرم بر لیتر | 200 | |
8 | آهن | میکروگرم بر لیتر | 5000 | |
9 | لیتیم | میکروگرم بر لیتر | 2500 | |
10 | منگنز | میکروگرم بر لیتر | 200 | فقط برای خاکهای اسیدی |
11 | مولیبدن | میکروگرم بر لیتر | 10 | |
12 | نیکل | میکروگرم بر لیتر | 200 | |
13 | پالادیم | میکروگرم بر لیتر | 5000 | |
14 | سلنیم | میکروگرم بر لیتر | 20 | |
15 | وانادیم | میکروگرم بر لیتر | 100 | |
16 | روی | میکروگرم بر لیتر | 2000 | |
17 | فلوئور | میکروگرم برلیتر | 1000 | فقط برای خاکهای اسیدی |
18 | بر | میلی گرم بر لیتر | 3 | |
19 | هدایت الکتریکی | میکروزیمنس بر سانتیمتر | 3000 | |
20 | نیتروژن نیتراتی | میلی گرم بر لیتر | 30 | |
21 | میکروبی | به جدول 6 رجوع کنید. | ||
22 | پهاش | – | 4/8-5/6 |
توضیح 1: مقادیر ارائه شده برای پارامترهای آلومینیم، منگنز و فلوئور فقط برای آبیاری گیاهان در خاکهای اسیدی محدودیت ایجاد میکنند. این نوع خاکها اغلب در محدوده حوضه آبریز دریای خزر قرار دارند.
توضیح 2: برای پارامترهای غلظت سدیم، کلراید و نسبت جذب سدیم (SAR) با توجه به وابستگی حداکثر مقدار مجاز آنها به روش آبیاری و سایر پارامترهای کیفیت آب، در اینجا حدودی برای آنها تعیین نشده است. با این وجود توصیه میشود در این موارد به مرجع اصلی (توصیههای سازمان خواروبار و کشاروزی جهانی) بهعنوان یک راهنما رجوع شود.
كيفيت باکتریولوژیک آب آبیاری
گروه | نوع محصولات | نماتدهای رودهای(1)
(میانگین حسابی تعداد در لیتر)(2) |
کلیفرم مدفوعی
(میانگین هندسی تعداد در 100 میلیلیتر)(2) |
الف | محصولاتی که خام مصرف میشوند، زمینهای ورزشی، پارکهای عمومی | کمتر یا مساوی یک | کمتر یا مساوی 1000 |
ب | غلات، محصولات صنعتی، علوفه، چراگاهها و درختان | کمتر یا مساوی یک | محدودیتی تعیین نشدهاست. |
ج | محصولات گروه “ب” در صورت عدم مواجهه کارگران و عموم | محدودیتی تعیین نشدهاست. | محدودیتی تعیین نشدهاست. |
(1) گونههای Ascaris و Trichuris و hookworms. (2) در طی دوره آبیاری
تبصره: حداقل تناوب نمونهبرداری برای منابع تامین آب کشاورزی برای پارامترهای متداول و باکتریولوژیک ماهانه و مواد سمی فصلی میباشد.
ماخذ: سازمان حفاظت محیط زیست
استاندارد آب فضای سبز
دو استاندارد ملی در خصوص کیفیت آب مورد استفاده در فضای سبز تدوین شده است. یکی مربوط به کیفیت آب مورد استفاده در آبیاری بارانی است که تکرار استاندارد کیفیت آب فائو است و یکی هم مربوط به کیفیت آب مورد استفاده در آبیاری قطره ای
استاندارد آب آبیاری قطره ای
دیف | پارامتر | کم* | متوسط** | شدید*** |
۱ | ذرات معلق (میلیگرم در لیتر) | تا ۵۰ | بین ۵۰ تا ۱۰۰ | بیشتر از ۱۰۰ |
۲ | pH | ۷ | بین ۷ تا ۸ | بیشتر از ۸ |
۳ | نمک (میلیگرم در لیتر) | تا ۵۰۰ | بین ۵۰۰ تا ۲۰۰۰ | بیشتر از ۲۰۰۰ |
۴ | آهن (میلیگرم در لیتر) | کمتر از ۰٫۲ | بین ۰٫۲ تا ۱٫۵ | بیشتر از ۱٫۵ |
۵ | منگنز (میلیگرم در لیتر) | تا ۰٫۱ | بین ۰٫۱ تا ۱٫۵ | بیشتر از ۱٫۵ |
۶ | سولفید (میلیگرم در لیتر) | تا ۰٫۲ | بین ۰٫۲ تا ۲ | بیشتر از ۲ |
۷ | بیکربنات (میلیکرم در لیتر) | – | ۱۰۰ | – |
۸ | تعداد باکتریها (در لیتر) | تا ۱۰۰۰۰ | ۱۰۰۰۰-۵۰۰۰۰ | بیشتر از ۵۰۰۰۰ |
ماخذ: استاندارد ملی 22093
استاندارد آب آبیاری بارانی
پارامترهای کیفی آب | واحد | درجه محدودیت آب در آبیاری |
|||||
مناسب | متوسط |
نامناسب | |||||
شوری (بر میزان آب در دسترس گیاه موثر است) | |||||||
هدایت الکتریکی |
dS/m | < 0.7 | 0.7 – 3.0 | > 3.0 | |||
کل جامدات محلول |
mg/l | < 450 | 450 – 2000 | > 2000 | |||
نفوذ پذیری آب در خاک بر اساس میزان SAR و EC | |||||||
SAR | = 0 بین 3 | and ECw | = | > 0.7 | 0.7 – 0.2 | < 0.2 | |
= 3 بین 6 | = | > 1.2 | 1.2 – 0.3 | < 0.3 | |||
= 6 بین 12 | = | > 1.9 | 1.9 – 0.5 | < 0.5 | |||
= 12 بین 20 | = | > 2.9 | 2.9 – 1.3 | < 1.3 | |||
= 20 بین 40 | = | > 5.0 | 5.0 – 2.9 | < 2.9 | |||
مسمومیت (موثر بر گیاهان حساس) |
|||||||
سدیم (Na) | آبیاری بارانی | me/l | < 3 | > 3 | |||
کلراید (Cl) | آبیاری سطحی | me/l | < 4 | 4 – 10 | > 10 | ||
کلراید (Cl) | آبیاری بارانی | me/l | < 3 | > 3 | |||
بر (B) | mg/l | < 0.7 | 0.7 – 3.0 | > 3.0 | |||
نیتروژن نیتراتی | mg/l | < 5 | 5 – 30 | > 30 | |||
بیکربنات (فقط آبیاری بارانی) | me/l | < 1.5 | 1.5 – 8.5 | > 8.5 | |||
pH | محدوده نرمال 6.5 – 8.4 |
همانطور که قبلا اعلام شد کیفیت آب مورد استفاده درآبیاری میتواند نقش مهمی در افزایش کیفیت محصولات، رشد و نمو گیاهان و همچنین زیبایی ظاهری آنها داشته باشد. آزمایشگاه تخصصی آب آرین فن آزما با سالها تجربه در این زمینه مرجعی برای آزمایش آب کشاورزی و دیگر انواع آب می باشد. لطفا در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر و یا تمایل به ارسال نمونه با ما تماس بگیرید.