اندازه گیری BTEX
BTEX چیست
عبارت BTEX از اولین حرف نام انگلیسی چهار ماده بنزن Benzene، تولوئن Toluene ، اتیل بنزن Ethylbenzene و زایلن Xylene گرفته شده است که همگی زیر مجموعه ترکیبات آلی فرار محسوب میشوند. از مهمترین منابع انتشار BTEX در محیط زیست نفت خام و فراورده های مشتق شده از آن هستند چراکه نفت خام بطور طبیعی دارای BTEX می باشد. همچنین در اثر فعالیت آتشفشانها یا آتش سوزی جنگها نیز مقادیری BTEX در محیط منتشر میشود. بعلاوه در زمان استخراج نفت و گاز و ذغال سنگ، احتراق سوختهای فسیلی و حتی از طریق دود سیگار نیز مقادیری از این مواد در محیط پخش میشود. فنل یا فنول حلقه بنزنی را دارد ولی عامل OH به حلقه اضافه میشود
سمیت BTEX
از میان چهار ماده بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن، سمیت بنزن از همه بیشتر است. ورود بنزن به بدن در مقادیر کم موجب خواب آلودگی، سرگیجه، تپش قلب، سردرد و گیجی میشود. اگر مقادیر زیادی بنزن وارد بدن شود باعث تهوع، سوزش معده، خواب آلودگی و حتی مرگ میشود. اما نگرانیها در مورد بنزن ، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن بیشتر مربوط به زمانی است که در مقادیر اندک اما طی بازه زمانی طولانی، بتدریج وارد بدن شوند که در این صورت از عوامل ایجاد سرطان خون خواهند بود.
موارد استفاده از BTEX
این مواد در صنایع کاربردهای مختلف و پراکنده ای دارند از مصرف در پلاستیک، رزین، نایلون، روغن‌های روان‌ساز، مواد رنگی، پاک کننده‌ها، سموم آفت کش گرفته تا استفاده در حلال رنگ، تینر رنگ، درزگیر سیلیکونی، واکنش‌گر شیمیایی، جوهر چاپ، چسب، لاک و مواد ضدعفونی‌کننده
حد مجاز BTEX در آب
حداکثر میزان مجاز و مطلوب BTEX در آب آشامیدنی برابر با استاندارد ملی 1053
| ماده | حداکثر مطلوب(میلیگرم در لیتر) | حداکثر مجاز (میلیگرم در لیتر) |
| بنزن | – | 0.01 |
| تولوئن | 0.024 | 0.7 |
| زایلن | 0.02 | 0.5 |
| اتیل بنزن | 0.002 | 0.3 |
حد مجاز BTEX در هوا
در استاندارد هوای پاک تنها برای بنزن حد مجاز تعین شده است که سالانه برابر 5 میکروگرم در متر مکعب
در دستورالعمل سازمان حفاظت محیط زیست جهت انجام خوداظهاری در پایش ، اندازه گیری بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن در مناطق و صنایع زیر لازم دانسته شده است.
| فعالیتها |
بنزن، تولوئن، اتیل بنزن ، زایلن |
| فعالیتهای فرودگاهی | √ |
| کشتارگاهها و تولید فراورده های حیوانی | √ |
| تولید آزبست | √ |
| تولید رنگ و جوهر چاپ | √ |
| تولید آرایشی و بهداشتی | √ |
| تولید مواد ضدعفونی کننده | √ |
| تولید مواد آتشزنه و منفجره | √ |
| تولید آفت کشها و سموم | √ |
| تولید دارو | √ |
| تولید تایر و انواع لاستیک | √ |
| تولید شوینده | √ |
| فعالیتهای راه آهن | √ |
| کشتی سازی | √ |
| خودروسازی | √ |
| تولید پشم شیشه | √ |
| تولید کک | √ |
| تولید شیشه | √ |
| تولید آهن و فولاد | √ |
| انبار و پالایشگاه نفت | √ |
| مراکز حمل و نقل و باربری | √ |
| تولید فراورده های چوبی | √ |
| محل دفع و دفن انواع پسماند | √ |
| تولید لوازم خانگی | √ |
| صنایع چرم | √ |
| پتروشیمی | √ |
| تولید محصولات پلاشتیکی | √ |
| شهرکهای صنعتی | √ |
اندازه گیری BTEX
آزمایشگاه دانش بنیان آرین فن آزما در بخش آنالیز دستگاهی آمادگی دارد میزان ترکیبات فرار بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن را در آب، فاضلاب و خاک اندازه گیری و گزارش نماید. لطفا جهت دریافت اطلاعات بیشتر یا ارسال نمونه با ما تماس بگیرید.
صفحات مرتبط: آزمایش آب ، فاضلاب و پساب صنعتی ، استاندارد آب شرب